Δημοτική ενότητα Φιλιατρών

Γεωγραφικά – Δημογραφικά στοιχεία

Η ΔΕ Φιλιατρών βρίσκεται στα νοτιοδυτικά του Δήμου. Έχει έκταση 114 τ.χλμ. και είναι η 2η σε έκταση Δημοτική Ενότητα του Δήμου. Η μορφολογία του εδάφους της χαρακτηρίζεται ως πεδινή αφού καταλαμβάνει μεγάλο μέρος του Τριφυλιακού κάμπου με 30.000στρ. Έχει μόνιμο πληθυσμό 7.514 κατοίκους αποτελώντας την 3η σε πληθυσμό από τις ΔΕ αλλά τη δεύτερη πιο κατοικημένη ΔΕ (66,91 κάτοικοι /τ.χλμ). Εμφάνισε τη μεγαλύτερη μείωση (17,4%) στον πληθυσμό από τις άλλες Δημοτικές Ενότητες σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2001 που οι κάτοικοι ήταν 9.098. Παρουσιάζει το μικρότερο δείκτη γήρανσης 1,22, είναι η λιγότερο γηρασμένη Δ.Ε και το καλύτερο δείκτη αντικατάστασης 1,12 από τους αντίστοιχους δείκτες των άλλων Δ.Ε. Επίσης έχει τον δεύτερο μικρότερο δείκτη εξάρτησης 0,58 σε σύγκριση με τις υπόλοιπες Δημοτικές Ενότητες.

 

Λοιπά στοιχεία

Η Δ.Ε Φιλιατρών ήταν δήμος του νομού Μεσσηνίας που συστάθηκε με το πρόγραμμα Καποδίστριας από την συνένωση παλαιότερων κοινοτήτων της περιοχής, που αποτέλεσαν στη συνέχεια τα δημοτικά διαμερίσματα του δήμου. Λειτούργησε την περίοδο 1999-2010 οπότε καταργήθηκε με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης και εντάχθηκε στο νέο Δήμο Τριφυλίας. Βρέσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού. Ο πληθυσμός του δήμου είναι 7,514 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2011 με έδρα τα Φιλιατρά.

 

Στη Δ.Ε. Φιλιατρών περιλαμβάνονται οι εξής 6 Κοινότητες με τους οικισμούς και συνοικισμούς τους:

1) Δ.Κ Φιλιατρών
- Τα Φιλιατρά
- Η Αγία Κυριακή
- Η Αγία Πεθαμένη
- Ο Άγριλος
- Οι Βρύσες
- Η Γιόλακα
- Το Κουντρί
- Ο Λαγκούβαρδος
- Τα Λεμπεστενά
- Το Λιμενάρι
- Το Μερολίθι
- Το Στόμιο

2) Τ.Κ Εξοχικού - Το Εξοχικό

3) Τ.Κ Μάλης - Η Μάλη

4) Τ.Κ Πλάτης - Η Πλάτη

5) Τ.Κ Χαλαζονίου - Το Χαλαζόνι

6) Τ.Κ Χριστιανουπόλεως - Η Χριστιανούπολη

 

1) Δ.Κ ΦΙΛΙΑΤΡΩΝ:

Τα Φιλιατρά είναι μια από τις νεότερες και ομορφότερες πόλεις της Δυτικής Μεσσηνίας με πληθυσμό 5,969 κάτοικοι . Η ζωή της ως πόλεως χρονολογείται από το 16ο αιώνα, αλλά οι ρίζες της φαίνεται να ξεκινούν από πολύ μακριά, αφού σαν προμάμμη της φέρεται η αρχαία Εράνα, η οποία τοποθετείται στην περιοχή της Αγίας Κυριακής. Μια πόλη της αρχαιότητας για την οποία οι σημερινοί πολίτες της φιλιατρινής πολιτείας αισθάνονται ιδιαίτερη υπερηφάνεια, καθώς γνωρίζουν πως μεταξύ της αρχαίας Εράνας και της σημερινής τους πόλης, υπάρχει μια συνεχής και διαρκής πολιτισμική συνέχεια. Ο γεωγράφος Στράβων είναι ο μόνος που είδε την Εράνα και την περιέγραψε, όπου μεταξύ άλλων αναφέρει: [... Ων εισίν έσχαται προς δύσιν Πύλος και Κυπαρισσία μέση δε τούτων Εράνα]. Όλοι οι άλλοι λεξικογράφοι, αρχαιολόγοι και μεταγενέστεροι περιηγητές που την αναφέρουν αποτελούν απλώς σχολιαστές του Στράβωνος.

Ιστορικοί μελετητές πιστεύουν ότι τα δύο ονόματα Εράνα και Αρήνη αναφέρονται στον ίδιο αρχαίο οικισμό. Στην πορεία των αιώνων η Εράνα κατέληξε να ονομάζεται Εράνη, όνομα που έχει δοθεί και στον
Αθλητικό Σύλλογο της πόλης, για να τιμηθεί ένα βαρύ και μακραίωνο παρελθόν. Ας σημειωθεί δε ότι ο τέως Δήμος Φιλιατρών ονομαζόταν Δήμος Εράνης. Ο Άγιος Χαράλαμπος είναι πολιούχος της πόλεως. Την 10η Φεβρουαρίου τελείται μεγάλη θρησκευτική πανήγυρις με συρροή χιλιάδων προσκυνητών.

Τα Φιλιατρά έχουν μεγάλη παράδοση στον πολιτισμό. Από την εποχή της ακμής τους η πραγματοποίηση πολιτιστικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων έθεσε τα θεμέλια της πολιτιστικής ακμής. Ο Σύλλογος Φιλοπροόδων Φιλιατρών, βραβευμένος από την Ακαδημία Αθηνών από το 1991, πρωτοπόρος από της ιδρύσεώς του (1926) με το σχολείο Μουσικής και τη Φιλαρμονική, έχει δημιουργήσει μουσική και πολιτιστική παράδοση στην πόλη, ενώ το χορευτικό του έχει μεγάλη συμβολή στη διατήρηση και τη διάδοση των παραδοσιακών ελληνικών χωρών. Το «ΒΟΡΡΕΕΙΟΝ» Πνευματικό Κέντρο και το Πάρκο της Βλαχέρνας είναι οι εστίες της δράσης του, όπως «Τα Βλαχέρνια» η πιο αναδεδειγμένη και πρωτότυπη εκδήλωση του Συλλόγου (29/6-1/7) με συνάντηση Φιλαρμονικών. Ακόμα, ο Μορφωτικός Σύλλογος Φιλιατρών «ο Πυρσός» από το 1958 με τη δραστηριότητα του έχει πλουτίσει την πολιτιστική παράδοση. Εστία του το «ΦΟΥΡΝΑΡΑΚΕΙΟΝ» Πνευματικό Κέντρο, όπου λειτουργεί η κινηματογραφική του λέσχη και τελούνται οι άλλες του δραστηριότητες. Το Συγκρότημα Ελληνικών παραδοσιακών χορών που διαθέτει έχει λάβει μέρος σε πολλά φεστιβάλ ανά την Ελλάδα. Το Φεστιβάλ χορευτικών παραδοσιακών συγκροτημάτων κάθε καλοκαίρι αποτελεί την αναδεδειγμένη του εκδήλωση. Το «ΦΟΥΡΝΑΡΑΚΕΙΟΝ», επιπλέον, αποτελεί την έδρα και του Τριφυλιακού Ερασιτεχνικού Θεάτρου.

Το όνομα της η πόλη το οφείλει κατά μία εκδοχή στον Φράγκο Βαρόνο Ντε Φιλιάτρ, ενώ σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή στα πολλά πηγάδια της περιοχής. Δηλαδή από την εξέλιξη της λέξεως φρέαρ φρήαρ -
φρηρ - φλητρόν - φλεατρόν - φιλιατρόν και στον πληθυντικό Φιλιατρά.

 

Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, έχουν παρατηρηθεί ίχνη ζωής στη περιοχή των Φιλιατρών από τη Λίθινη Εποχή. Αυτό μαρτυρούν οι λίθινοι πέλεκεις και διάφορα εργαλεία που έχουν ανασκαφεί κατά μήκος
του ποταμού Κρουνοί. Η σημερινή μορφή της όμορφης πόλης οφείλεται στην μεγάλη ανοικοδόμηση που υπέστη μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1886. Ο ποιητής Γιώργος Κατσαρός είπε «τα Φιλιατρά είναι μία Πλατεία…». Η φράση αυτή επιβεβαιώνεται όταν ο επισκέπτης φτάσει στα Φιλιατρά και αντικρίσει την κεντρική πλατεία της πόλης. Μια από τις μεγαλύτερες και ομορφότερες πλατείες των ελληνικών κωμοπόλεων η οποία αποτελεί το κέντρο γύρω από το οποίο περιστρέφεται η ζωή των Φιλιατρινών όλων των ηλικιών.

 

Η πλατεία Καποδιστρίου με το Βενετσιάνικο σιντριβάνι και το περίφημο ρολόι στο Δημαρχείο μαζί με νεοκλασικά κτήρια της πόλης μαρτυρούν την οικονομική ανάπτυξη της πόλης το 19ο αιώνα. Το σιντριβάνι και το ρολόι της πόλης κατασκευάστηκαν με έξοδα των ίδιων των Φιλιατρινών. Το σιντριβάνι παραγγέλθηκε το 1871, επί Δημαρχείας Χρ. Καραβίτη, στη Φλωρεντία, με τη φροντίδα του Ιταλικής καταγωγής συμπολίτη μας, ιατρού Άγγελου Μάϊνου, ο οποίος είχε αναλάβει και την παραγγελία του ρολογιού σε εργοστάσιο του Μιλάνου. Στην είσοδο της πόλης αν δείτε μία μινιατούρα του Πύργου του Άιφελ μην μπερδευτείτε, ούτε στο Παρίσι είστε ούτε παραισθήσεις έχετε από το ταξίδι. Πρόκειται για ένα ομοίωμα μικρών διαστάσεων (26μ.), που φιλοτεχνήθηκε από τον καταγόμενο από τα Φιλιατρά, Χάρυ Φουρνιέ (Χαράλαμπος Φουρναράκης, ο οποίος διέπρεψε ως γιατρός στο Σικάγο). Ο μικρός Πύργος του Άιφελ στα Φιλιατρά υπέστη ανακατασκευή από το δήμο το 2007 και αποτελεί σημείο αναφοράς για την πόλη, τους κατοίκους και τα τουριστικά γκρουπ, που επισκέπτονται την περιοχή. 

Από τα Φιλιατρά καταγόταν ο Σταύρος Μπρουμίδης, πατέρας του μεγάλου ζωγράφου Κωνσταντίνου Μπρουμίδη (προτομή του βρίσκεται στο χώρο του Δημαρχείου), που είχε αποκληθεί «Μιχαήλ Άγγελος του Καπιτωλίου» και αυτό επειδή οι τοιχογραφίες που κοσμούν το Καπιτώλιο των Ηνωμένων Πολιτειών είναι έργο του. Στην περιοχή των Φιλιατρών σώζονται αρκετά μεσαιωνικά και ιδίως βυζαντινά μνημεία. Η μονή του Αγίου Χριστοφόρου, ο ιστορικός ναός της Παναγίας Βλαχέρνας, ο Άγιος Διονύσιος Μόραινας, ο ναός της Αναλήψεως, που είναι ο αρχαιότερος σταυρεπίστεγος, ναός του κόσμου (12ος αι.) και η Ιερά μονή Ευαγγελίστριας.

 

ΑΓΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ.

Ο οικισμός της Αγίας Κυριακής είναι ένα παραθαλάσσιο ψαροχώρι, πανέμορφο με υπέροχη παραλία, στο οποίο μένουν 197 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Έχει ένα μικρό λιμανάκι όπου από εκεί ξεκινάνε για ψάρεμα οι ντόπιοι και όχι μόνο. Στα τέλη του 19ου έως τις αρχές του 20ου αιώνα, υπήρξε λιμάνι με εξαγωγική δραστηριότητα στο διεθνές εμπόριο σταφίδας. Σιωπηροί μάρτυρες αυτής της έντονης εμπορικής δραστηριότητας, παραμένουν, η προβλήτα του λιμανιού και το εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο επεξεργασίας σταφίδας. Στην τοποθεσία της Αγίας Κυριακής τοποθετείται κατά μια εκδοχή η Αρχαία Εράνα. Το ιερό της Εράνας πιστεύεται ότι ήταν αφιερωμένο στον “Εραναίο” Ποσειδώνα. Μαρμάρινη κεφαλή αγάλματος που αποδίδεται σε αυτόν, χάθηκε κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Πάνω στα ερείπια του ιερού της Αρχαίας Εράνας ανοικοδομήθηκε τον 4ο μ.χ. αιώνα Πεντάκλιτος Παλαιοχριστιανική Βασιλική. Κατά τις ανασκαφές βρέθηκαν 345 νομίσματα του 6ου αιώνα τα οποία εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Κατά την Ρωμαϊκή κατοχή κτίστηκαν και τα ομώνυμα λουτρά.

 

Ο χώρος έχει κηρυχθεί επίσημα αρχαιολογικός σύμφωνα με υπουργική απόφαση: ΥΑ 15904/24-11- 1962 (ΦΕΚ473/Β/17-12-1962) Παλαιοχριστιανική Βασιλική – Υστερορωμαϊκά λουτρά. Σήμερα διασώζεται το πλακόστρωτο του μώλου και ο τοίχος του, χτισμένα με πέτρες από τα ερείπεια της αρχαίας Εράνας. Μετά την απαλευθέρωση του 1821, εποχή που κτίστηκε το λιμάνι, μη γνωρίζοντας την αξία των αρχαίων ερειπίων οι άνθρωποι πήραν τις πέτρες για τις κατασκευές αυτές.

 

ΑΓΙΑ ΠΕΘΑΜΕΝΗ.

Οικισμός της Τ.Κ Φιλιατρών που σήμερα διοικητικά υπάγεται στο Δήμο Τριφυλίας και έχει 23 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011.

 

ΑΓΡΙΛΟΣ = ΑΓΡΙΛΗΣ ΦΙΛΙΑΤΡΩΝ

Η ομορφιά της περιοχής μας, ο ευλογημένος τόπος με τους προοδευτικούς ανθρώπους του αλλά και τους άριστους καλλιεργητές της γης που ξέρουν να παράγουν όλα τα νόστιμα προϊόντα της Μεσογειακής γης. Ο Αγρίλης μας, με το απέραντο Ιόνιο που πάνω του καθρεφτίζονται τα κόκκινα ηλιοβασιλέματα και τα θεϊκά φεγγάρια που κάνουν την σκέψη μας να χάνεται. Ο Αγρίλης είναι σήμερα ένα μαγευτικό παραθαλάσσιο θέρετρο με πολλές εξοχικές κατοικίες, αθλητικές εγκαταστάσεις αλλά και σημαντικές αγροτικές καλλιέργειες. Πιθανότατα πήρε το όνομά του από τις πολλές άγριες ελιές που υπήρχαν εκεί παλαιότερα. Ήταν κατοικημένος και στην εποχή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, πράγμα που γίνεται φανερό από την ανακάλυψη διαφόρων τάφων με το χαρακτηριστικό ρωμαϊκό "κονίαμα".

 

Μετά τη ρωμαϊκή εποχή και με την ίδρυση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, οι κάτοικοι πολλαπλασιάζονται. Το λιμάνι του τότε εξυπηρετούσε το μικρό εμπόριο της επισκοπής Χριστιανουπόλεως. Μάλιστα υπήρχε οδική σύνδεση Χριστιάνων - Αγρίλη , με πλακόστρωτο δρόμο. Στον Αγρίλη δεσπόζει η Παναγία η Αγριλιώτισσα που, κατά τις παραδόσεις, κτίστηκε το 13ο αιώνα πάνω στα ερείπια αρχαίου ναού (κατά πάσαν πιθανότητα αφιερωμένου στην Αρτέμιδα) με πολλούς θρύλους να συνδέουν το κτίσιμό της με τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ιωάννη Παλαιολόγο τον Η’. Ο θρύλος αναφέρει ότι ο Ιωάννης τραυματίστηκε σοβαρά στην περιοχή του Αγρίλη και σώθηκε χάρις στο μικρό εκκλησάκι που υπήρχε στη θέση του σημερινού. Ο Ιωάννης από ευγνωμοσύνη έχτισε εκεί τον σημερινό ναό.

 

Ο ναός υπέστη σοβαρές ζημιές από τον Ιμπραήμ το 1825 και αποκαταστάθηκε μερικά χρόνια αργότερα από τον καλόγερο Παρθένιο. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας οι περισσότεροι Αγριλιώτες εγκαταστάθηκαν στα Φιλιατρά. Η περιοχή λεηλατήθηκε πολλές φορές από τους πειρατές. Μετά την απελευθέρωση (1838 - 1843) ξεριζώθηκαν οι ελιές κι άρχισε το φύτεμα της σταφίδας. Καράβια από την Ευρώπη έφθαναν στο λιμάνι του Αγριλιού για να φορτώσουν τον εξαιρετικό καρπό. Η περιοχή, όπως και τα Φιλιατρά, γνώρισε μεγάλη οικονομική άνθιση κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα κυρίως λόγω της φυλλοξήρας που προσέβαλε τους Ευρωπαϊκούς αμπελώνες. Η Μπαράκα φτιάχνεται το 1861 κι ήταν το κέντρο συνάντησης κι εμπορίας της σταφίδας. Το 1865 στον Αγρίλη, αιχμαλωτίστηκε από ληστές ο κατοπινός πρωθυπουργός της Ελλάδας Σωτήριος Σωτηρόπουλος και κρατήθηκε για 36 ημέρες (από 29/7 ως 2/9/1865).

 

Το 1901 οι Ευρωπαίοι σταφιδοπαραγωγοί έλυσαν με επιτυχία το πρόβλημα της φυλλοξήρας στις σταφιδοκαλλιέργειες και σαν συνέπεια αρχίζει να φθίνει η οικονομία του Αγρίλη, ο οποίος ακολουθεί την
ίδια πορεία παρακμής με τα Φιλιατρά. Από το 1950 αρχίζουν οι «ποτιστικές καλλιέργειες». Από το 1970 ο Σύλλογος «Όμιλος Φίλων Αγρίλη» προσφέρει σημαντικότατο έργο στη πρόοδο του Αγρίλη.
Στον Αγρίλη, επίσης, υπάρχει και το «Κάστρο των Παραμυθιών» ένα έργο αμφισβητούμενης αισθητικής που όμως προσελκύει πολλούς επισκέπτες. Είναι ένα από τα έργα που προσέφερε στη πόλη του ο Χαράλαμπος Φουρναράκης (ιατρός στην Αμερική). Σήμερα ο Αγρίλης, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες, προσελκύει πολλούς επισκέπτες στις αθλητικές του εγκαταστάσεις, για φαγητό στη Μπαράκα και καφέ στο Μύλο.

 

ΓΙΟΛΑΚΑ.

Μικρός οικισμός του τ. Δήμου Φιλιατρών με 36 κατοίκους.

 

ΚΟΥΝΤΡΙΟΝ.

Μικρός οικισμός του πρώην Δήμου Φιλιατρών και νυν Δήμου Τριφυλίας, με 49 κατοίκους.

 

ΛΑΓΚΟΥΒΑΡΔΟΣ.

Γνωστή και υπέροχη παραλία των Γαργαλιάνων, κοντά στο άλλο ψαροχώρι τη Μαραθόπολη. Διοικητικά και αυτό το χωριό υπάγεται στο Δήμο Τριφυλίας και έχει 59 κατοίκους.

 

ΛΙΜΕΝΑΡΙ.

Το Λιμενάρι είναι το  παραλιακό τμήμα και η διέξοδος των Φιλιατρών προς την υπέροχη παραλία που διαθέτει. Απέχει 2 μόλις χιλιόμετρα από την πόλη των Φιλιατρών και διαθέτει αρκετές εξοχικές κατοικίες. Είναι ένας από τους τουριστικούς προορισμούς της περιοχής και ενώ το χειμώνα διαθέτει περί τους 102 μόνιμους κατοίκους, το καλοκαίρι αυτοί πολλαπλασιάζονται αφού η φυσική του ομορφιά προσελκύει κόσμο τους θερινούς μήνες .

 

Σε απόσταση μόλις 1 χμ. από τα Φιλιατρά βρίσκεται το Λιμενάρι, το οποίο αποτελεί το επίνειο των Φιλιατρών. Στο Λιμενάρι αξίζει να δει κανείς τη «Μπανιέρα», ένα πολύ μικρό κολπίσκο που εισχωρεί σε πανύψηλα βράχια, ενώ αν μείνετε μέχρι το δειλινό η δύση του ηλίου στον θαλασσινό ορίζοντα θα σας χαρίσει ένα απίστευτο μενεξεδένιο ηλιοβασίλεμα, που κάθε εποχή του χρόνου έχει την δική του χάρη. Στην περιοχή, τα τελευταία χρόνια, έχουν ανθίσει πολλές υποδομές, που μπορούν να ικανοποιήσουν όλες τις απαιτήσεις και προσφέρουν όλες τις προδιαγραφές για να κάνετε άνετα τις αποδράσεις σας στις κοντινές- ή και πιο μακρινές- ομορφιές της περιοχής.

 

ΜΕΡΟΛΙΘΙ.

Μικρός οικισμός του πρώην Δήμου Φιλιατρών, του σημερινού Δήμου Τριφυλίας.

 

ΣΤΟΜΙΟΝ.

Μικρό παραλιακό χωριό με χρυσαφένια αμμουδιά και πεντακάθαρη γαλαζοπράσινη θάλασσα, κομμάτι του υπέροχου Ιονίου, όπου συγκεντρώνει την προσοχή χιλιάδων Ελλήνων και ξένων που προτιμούν το Στόμιο για να κάνουν το μπάνιο τους. Το Στόμιο είναι οικισμός των Φιλιατρών με 32 κατοίκους που υπάγεται στο Δήμο Τριφυλίας.

 

2) T.K ΕΞΟΧΙΚΟY = ΚΑΤΣΙΜΠΑΛΗ:

Το Εξοχικό είναι ένας πεδινός οικισμός με υψόμετρο 60 μέτρα και πληθυσμό 179 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Η ακτή απέχει λιγότερο από 2 χλμ στα δυτικά και εκεί βρίσκεται η παραλία Στομίου, στις εκβολές του ποταμού. Υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Φιλιατρών και αποτελεί έδρα του Δημοτικού Διαμερίσματος Εξοχικού, που περιλαμβάνει μόνον τον ομώνυμο οικισμό. Μέχρι το 1961 ονομαζόταν Κατσίμπαλη. Το 1950 αριθμούσε 240 κατοίκους, διέθετε δημοτικό σχολείο και τηλέφωνο, και αποτελούσε ιδία κοινότητα της επαρχίας Τριφυλίας. Για την παλιά του ονομασία υπάρχουν δύο ερμηνείες: η πρώτη υποστηρίζει ότι πήρε το όνομά του από τον Τούρκο τοπικό αγά Κατσίμπαλη, ενώ η δεύτερη από ένα πρωτοπαλίκαρο του Κολοκοτρώνη που λεγόταν Κατσίμπαλης. Το Εξοχικό είναι οικισμός των μέσων του 19ου αιώνα και ιδρύθηκε από Αρκάδες, οι περισσότεροι από τους οποίους ήρθαν από την Αλωνίσταινα. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία (ελαιοκομία και άλλες δενδροκαλλιέργειες)

 

3) T.K MΑΛΗΣ:

Η Μάλη ήταν ένα Χωρίο με 90 κατοίκους περίπου το 2001 και 10 χρόνια μετά το 2011 έχει 17 κατοίκους. Είναι πάνω από τα Φιλιατρά, έχει δε υψόμετρο περί τα 940μ. και μέχρι το 2010 ανήκε στο Δήμο Φιλιατρών, ενώ σήμερα ανήκει στο Δήμο Τριφυλίας.

 

4) T.K ΠΛΑΤΗΣ = ΚΑΝΑΛΟΥΠΟΥ:

Η Πλάτη είναι ένας πεδινός οικισμός (υψόμετρο 30 μέτρα, πληθυσμός 174 κάτοικοι, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, ενώ στην αντίστοιχη απογραφή του 2011 έχει 71 κατοίκους), που βρίσκεται στον Δήμο Τριφυλίας του Νομού Μεσσηνίας. Βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νομού και σε απόσταση 77 χλμ. από την πρωτεύουσα του Νομού Καλαμάτα, και βορειοανατολικά και σε απόσταση 9 χλμ. από τα Φιλιατρά, κάτω από το βουνό της Μάλης. Μέχρι και το 2010, υπαγόταν διοικητικά στον τ. Δήμο Φιλιατρών και από το 2011 στο Δήμο Τριφυλίας και αποτελεί έδρα του Δημοτικού Διαμερίσματος Πλάτης, που περιλαμβάνει μόνον τον ομώνυμο οικισμό. Μέχρι το 1961 ονομαζόταν Καναλουπού. Με αυτό το όνομα υπάρχει σε Ενετικό κατάλογο του 1690 και αναφέρεται ότι είχε 127 κατοίκους. Από την περιοχή της Πλάτης ξεκινούν οι πηγές που φέρνουν τα νερά τους στη δεξαμενή των Φιλιατρών. Σ' εκείνο το σημείο υπήρχαν παλαιότερα και τρεις γραφικοί νερόμυλοι.

 

5) T.K ΧΑΛΑΖΟΝΙΟΥ:

Το χαλαζόνι είναι χωριό του Νομού Μεσσηνίας και ανήκει στον Δήμο Τριφυλίας. Βρίσκεται ανάμεσα στα Φιλιατρά και την Κυπαρισσία 2,5 χιλ. πάνω από τον εθνικό δρόμο. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 110μ. και απέχει 260 χιλ. από την Αθήνα.Ιστορικά το Χωριό άλλαξε 4 θέσεις, ξεκίνησε από τον Αγρίλη στο κτήμα Σωτηρόπουλου, στην συνέχεια για λόγους ασφαλείας (συχνές επιθέσεις κουρσάρων) αναγκάστηκαν οι κάτοικοι να κτίσουν το χωριό 200-300 μέτρα πάνω από την εθνική οδό κοντά στα Διπόταμα. Η τοποθεσία αυτή λέγεται Κάτω Χωριό. Για τους ίδιους λόγους μεταφέρεται στη θέση που απέχει 300μ. νότια του σημερινού χωριού στην τοποθεσία Παλιοχώρι. Υπάρχουν κατάλοιπα συνοικισμού, τα θεμέλια εκκλησίας Αγ. Νικολάου και τάφοι που έγιναν γνωστά από πρόχειρη ανασκαφή που έκανε ο Γεώργιος Συρεκέλας με χωριάτες. Μια παράδοση θέλει τα δύο χωριά σύγχρονα.

 

Ο χώρος ήταν σκεπασμένος με μεγάλα πυκνά δένδρα, παρείχε ασφάλεια και ήταν δύσκολη η επιδρομή από κουρσάρους. Για το όνομα του χωριού υπάρχουν διάφορες εκδοχές, κατά μία εκδοχή προήλθε από Η ΚΑΛΗ – ΖΩΝΗ (είχε καλή ζώνη προστασίας από τους κουρσάρους) ή (καλή ζώνη – εύπορη περιοχή όπως πραγματικά είναι) όπου με το πέρασμα του χρόνου έγινε ΚΑΛΗΖΩΝΗ….ΧΑΛΑΖΩΝΗ και τελικά ΤΟ ΧΑΛΑΖΩΝΙ, κατά άλλη εκδοχή το όνομα προήλθε από ΧΑΛΑΣΜΕΝΗ – ΖΩΝΗ (λόγω των πολλών αλλαγών θέσης) και με τον καιρό εξελίχθη σε ΧΑΛΑΖΩΝΙ. ΤΟ ΧΑΛΑΖΩΝΙ και τρίτη εκδοχή προέρχεται από το Χαλαζωνίτης (1) επίθετο κατοίκου. Ο επισκέπτης μπορεί να δει απομεινάρια των Χαλαζωνίτικων νερόμυλων (του Χρόνη) Βόρεια του Χωριού (στη Δέση) στο δρόμο για τα Μεσοράχια. Οι νερόμυλοι λειτουργούσαν το καλοκαίρι μόνο νύχτα με νερό που ερχόταν από την Καναλουπού, μέσω του ρέματος Δέση. Με το ίδιο νερό ποτιζόταν ο κάμπος του Χαλαζωνίου μέσω αυλακιού. Την σειρά ποτίσματος την καθόριζε ο νεροφύλακας που οριζόταν από τους ενδιαφερόμενους οι οποίοι πότιζαν συνήθως νύχτα. Επίσης, μπορεί να κάνει βόλτα μέσα από όμορφο μονοπάτι, σκεπασμένο από τον ίσκιο των δένδρων, στο παλιό πηγάδι Νότια του χωριού στο ρέμα (Σκατέλο) ανάμεσα στο νέο Χωριό και το παλαιό. Από το πηγάδι αυτό έπαιρνε νερό το χωριό παλαιά πριν το 1885 (κατασκευάστηκε δεξαμενή) αλλά και σε νεώτερα χρόνια όποτε δεν είχε νερό η δεξαμενή.

 

6) Τ.Κ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΠΟΛΗΣ = ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ:

Χωριό της ορεινής Τριφυλίας που απέχει 12 χιλιόμετρα από τη πόλη των Φιλιατρών με 302 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Η διαδρομή για το χωριό από τη πόλη των Φιλιατρών αποτελεί μια μελωδία της φύσης. Πανδαισία χρωμάτων, αποτέλεσμα της πλούσιας βλάστησης, συντροφεύει το περιηγητή μέχρι την είσοδο του στο χωριό. Στην είσοδο της Χριστιανούπολης η σήμανση αναγράφει «Χριστιάνοι». Ο  επισκέπτης θα διστάσει για λίγο μα μόλις αντικρίσει το ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρα (την Αγια Σοφιά του Μοριά κατά τη παράδοση) κάθε σύννεφο αμφιβολίας θα παραμεριστεί από τη σκέψη του. Παλαιά σπίτια καλοδιατηρημένα γεμάτα ζωή και πηγές με κρυστάλλινα νερά στο κέντρο του χωριού προϋπαντίζουν τον επισκέπτη. Δίπλα από τις πηγές και τη λιμνούλα με τις πάπιες που παιχνιδίζουν στα νερά της υπάρχει η ταβέρνα του χωριού.

Τόπος συνάντησης των κατοίκων συνάμα «όαση» για το κουρασμένο περιηγητή του τόπου. Προσφέρεται για στιγμές χαλάρωσης συνοδευόμενες με γευστικά εδέσματα. Το Δημοτικό Διαμέρισμα Χριστιάνοι ή  Χριστιανούπολη, που είναι κτισμένο στη δυτική πλαγιά του όρους Αιγάλεω, υπήρξε μια πολυάνθρωπη και ακμάζουσα πολιτεία, έδρα Μητροπολίτη, την οποία ελάμπρυναν εξέχουσες μορφές της Ελληνικής  Ορθοδοξίας. Ο Αρχαίος Βυζαντινός Ναός (του 110 αι., 1070-1075), που είναι αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, είναι το στολίδι του χωριού, το καύχημα του Μοριά. (Αγιά Σωτήρα στο Μοριά και Αγιά Σοφιά στην Πόλη).